5S TEMİZLİK, TERTİP VE DÜZEN – 5S Nedir ve Amacı ne?
Çalışma standartlarını arttırmak için Tertip ve düzen şarttır. Bunun adı Yalın üretimde 5S olarak geçer. Tabi ki aynı zamanda iş yeri kültürünü etkilemektedir. Maalesef çoğu çalışma ortamı iş odaklı hareket ettiği için temizlik hususlarına pek dikkat etmemektedirler.
Peki 5S Nedir ve Amacı ne?
Yalnız unutmamak gereklidir ki düzensizlik ve temizlik olmayınca kayıpların muazzam arttığı görülür. Bunun yanında iş yerinin itibarı ve Dış etkenlere karşı olan Prestiji söz konusudur.
5S nelerdir?
5S Japonca sözcükleri Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke kelimelerinin baş harflerinin oluşturulmuş halidir. 5S de bu kelimeler sırasıyla ayıklama, düzen, temizlik, standartlaştırma ve disiplin anlamlarına gelmektedir.
5S nedir aşamaları nelerdir?
Bu aşamaları 5 adımda açıklayabiliriz. Bütün 5S çalışmaları bunun üzerine kuruludur:
| Sıra | Türkçe | Japonca |
| 1 | Ayıklama | Seiri |
| 2 | Düzenleme | Seiton |
| 3 | Temizleme | Seiso |
| 4 | Standartlaştırma/Süreklilik | Seiketsu |
| 5 | Disiplin | Shitsuke |
5S kaizen nedir?
5S çalışması bir iyileştirme çalışması olduğu için, adını 5S Kaizen olarak da adlandırılıyor. İlk olarak Japonya’da kullanılmaya başlanmış olan 5S; iş yerinde tertip, düzen, temizlik ve disiplini sağlamak için kullanılan basit ve kolay uygulanabilen bir yöntemdir. 5S iyileştirme çalışmalarının ve görsel iş yerinin temelini oluşturur.
5S neden Uygulamalıyım?
Konuyla ilgili ne kadar ciddiye alınmasa bile, temizlik tertip ve düzen yüzünden ciddi Müşteri kayıplarına uğrayan Firmalar görülmüştür. Ciddi anlamda Firmayı Tedarikçi olarak görmek isteyen tüm Global firmalar Bu konunun üzerine dururlar ve hatta ayrı bir denetleme ekibi mevcuttur. Denetlemeleri ‘de ciddi ve katı geçer.
Bu konuyla ilgili anlatılan En meşhur hikâyelerden biri şöyledir:
Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine kablo donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar:
– “ Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı gerekiyor?”
Fabrika Yöneticisi;
– “Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı bulamadık. ” diye yanıtlar.
Bunun üzerine Japon mühendisler bir taraftan toplantıyı terk etmek üzere çantalarını toplarken, biri şöyle der:
– Siz kırık bir camı tamir etmek için gerekli basit kuralları bile takip edemiyorsunuz, bize kablo donanımları üretmek için gerekli birçok zor kuralı nasıl takip edeceksiniz?
Ve o işyerini terk ederler.
Türkiye ’de maalesef bu konuda ciddi anlamda sıkıntılar görebilmekteyiz. Ülkemizi yıllarca çektiği sıkıntılar ve yokluk insanları bir şeyleri yılarca barındırmaya veya saklamaya itmiştir. Bu tür toplumsal davranış maalesef günümüzde pek rekabetçi ve kazançlı olmamaktadır. Bu davranışlar ilaveten ne kadar zorluklara ve olumsuzluklara yol açtığı fark edilememektedir.
Örneğin:
Bir iş yeri ihtiyacı olan Ürünler için Lama kesmektedir. Artan fireleri bir gün lazım olur diye muhafaza etmeye başlar. Ve zaman içerisinde ciddi bir fire Stoku oluşmaktadır. Gün geçtikçe artan fire birikintisi daha fazla bir yer kaplamaktadır. Paralel olarak bir türlü bu fireyi yok etmek için herhangi bir ürün siparişi gelmemektedir.
Peki 5S uygulamadığı için Şirketin bu davranışı ne tür kayıplara yol açmaktadır?
- Biriken türlü türlü fire stoku muhafaza etmek için depo alanına ihtiyaç duyulmakta ve bu yer için fazla alan işgal edilir.
- Yer işgali sebebiyle yeni alınan bir makinenin yerleşimi planlamamakta ve bunun için işletme aksiyon alması gerekir.
- Satılan ürünlerde bir türlü kar kayıtları nerede olduğu tespit edilememekte.
- Stokları takip etmek için Personel ihtiyaçlarının çoğalması
- Ödemelerde plansızlıklar oluşmakta
v.s.
Bunun yanında örneğin iş yeri dağınıklıkları da söz konusu. Firmalar iş odaklı çalıştıkları için işletmelerde Şirket körlükleri oluşur ve bu körlük neticesinde oluşan kayıplar görülmemektedir. Bu tarz kayıplar zor tespit edildiğinden, olması gereken kazanç saptığında bir türlü emeklerin nerelere kaybolduğunu anlamakta güçlük çekerler ve bu durumun neticesinde ya çalışma ekipmanlarından kısarlar veya acısını personelden çıkartırlar. Genel olarak rastlanan zam dönemlerinde verilemeyen zamlardır ki bu işletmelerde ciddi Motivasyon eksikler erine yol açar ve sonraki dönem belirli bir süre verimsizliklere neden olur.
Tabi 5S uygulamadığı için buradaki kayıplar tek maddi değil, aynı zamanda müşteriye ürün sevklerine kadar etkilenmektedir. O kadar tehlikeli ki Müşteriye yanlış hatalı ürünlerin gitmesinden, iş yeri emniyeti açısından ciddi iş kazalarına kadar yol açmaktadır.
İnsanın olduğu yerde gelişme var ise, başarısız olma ihtimalide vardır!
Maneger – I want to be like a pro
After years of Professional Studies, he decided to share his knowledge for those who want to be Professional